Ένας του Γένους

Άλλα κράτη αρπάζουν πολιτείες και χώρες και 'μεις και 'κεινα που είναι δικά μας δεν τα κρατούμε. Σκιαζόμαστε μη μας πουν οι Ευρωπαίοι πως δεν είναι δικά μας. ...

Δε με μέλει αν βάλω σε δύσκολη θέση μια κυβέρνηση που δεν τη σέβομαι, δεν είναι καμωμένος για την κυβέρνηση ή για το κράτος, έγινα για το έθνος, και το ξέρω επειδή γι' αυτό ίσα ίσα πονώ. Για την κυβέρνηση μου έρχεται σιχαμός και καταφρόνια· άμα συλλογίζομαι την κυβέρνηση ξεπέφτω, μαργώνω και μαραίνομαι. Σηκώνομαι, ξανοίγω και ανθοβολώ άμα νοιώθω τον Ελληνισμό. Σ' όποια γωνιά του Ελληνσιμού και αν βρεθώ θα πασχίζω πάντα να δυναμώνω, να ξυπνώ, να ζωντανεύω την ψυχή του, και ας γίνη ό,τι γίνη. Ξυπνώ κάθε ύπνο, κεντρίζω κάθε βαρεμό, συνδαυλίζω κάθε στάχτη, ξεσκεπάζω κάθε σπίθα κρυμμένη και ανάβω κάθε φωτιά σβυσμένη, βγάζω κάθε πνοή κουρασμένη και παίζω κάθε χορδή σιωπηλή. ...

Ποιος τον μέλει για την κυβέρνηση την ελληνική; Ποιος μπορεί να ενδιαφέρεται γι' αυτήν; Τι με νοιάζει αν κινδυνεύει να πέσει η Κυβέρνηση, ο Βασιλιάς, οι Βουλευτές, οι Υπουργοί και να ποδοπατηθή το Σύνταγμα και η καθολική ψηφοφορία και να μείνει σοτυς δρόμους ο τμηματάρχης, πο ψηφοφόρος, ο νομομηχανικός - αφού ξεχνούν το έθνος; Τι αντιπροσωπεύει η ελληνική κυβέρνηση; Βέβαια όχι το έθνος. Αν το αντιπροσώπευε, έπρεπε να είχαμε προ πολλού απελπισθεί. Οι Έλληνες κοντεύουν να πιστέψουν πως το ελληνικό το κράτος είναι πραγματικότητα. Κ' εγώ αρνούμαι την πραγματικότητα αυτή. Οι Έλληνες παν' να πιστέψουν πως η αλήθεια είναι το κράτος και το κράτος η αλήθεια. Και όμως μπορεί η ελληνική αλήθεια να είναι κάθε άλλο παρά το κράτος, να είναι κάτι που να μην το βλέπουν οι πολλοί και όμως να υπάρχη. ...

Γιατί βλέπω άλλο φώτα εγώ και άλλα οι πολλοί; Δεν είναι εύκολο να φωτίσω το Έθνος μου; Γιατί είμαι μόνος κατάμονος. Όταν ένας του Γένους δε φοβάται πως μπορεί και φοβάται το Γένος; Όταν το Γένος φοβάται, πως ένας του Γένους δε φοβάται; Εγώ να φοβηθώ δεν μπορώ, πώς να κάμω το Έθνος μου ατρόμητο; Όταν ένας του Γένους δε θέλει να χαθή το Γένος, πώς μπορεί το Γένος να χαθή; Αφού εγώ δεν το θέλω, πώς μπορεί να χαθή το Έθνος μου;

ΜΑΡΤΥΡΩΝ ΚΑΙ ΗΡΩΩΝ ΑΙΜΑ

ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ

1907

Το βιβλίο τούτο αφιερώνεται στους νέους